Ontdek gisteren, begrijp vandaag
Geschiedenis is altijd aanwezig, maar moet wel verteld, aangevuld, genuanceerd en gedeeld worden. Vanuit het verleden kun je het heden beter begrijpen en zo ook een beter begrip vormen van jezelf, je eigen achtergrond of omgeving. Begrip leidt tot inzicht, nuancering en mogelijk een andere kijk op de wereld. Zo ontdek je gisteren en begrijp je vandaag.
Oktober is de Maand van de Geschiedenis. Sinds 2003 wordt de Maand georganiseerd en sinds 2012 wordt dat gedaan door het Nederlands Openluchtmuseum. Het Openluchtmuseum doet dit samen met zo’n 45 partnerorganisaties. Jaarlijks organiseren rond de 300 deelnemende instellingen activiteiten voor een breed publiek rond een wisselend thema en zetten 850 boekhandels en bibliotheken zich in om de geschiedenis zichtbaar te maken. Bekende activiteiten zijn o.a. de Nacht van de Geschiedenis en de Libris Geschiedenis Prijs. Het thema van 2017 is: Geluk.
REALmag. zocht, getriggerd door het thema, contact met de organisatie van de Maand en heeft (de release van) het magazine aangemeld als activiteit. De redactie ging in gesprek met Ellen Snoep, projectmanager van de Maand, over de Maand en het geluk.
Ellen: “Geschiedenis wordt steeds hedendaagser. Door social media en internet komt de hele wereld binnen en wordt de geschiedenis die nu geschreven wordt door iedereen bekeken en becommentarieerd. We worden zodoende steeds meer zelf onderdeel van de geschiedenis en maken daardoor ook meer geschiedenis. We zijn getuige van de gebeurtenissen en schrijven daarover en leggen het in beeld vast. Vanuit de Maand van de Geschiedenis willen we geschiedenis in een actueel perspectief zetten en omgekeerd de actualiteit als het ware voorzien van een geheugen. Met deze invalshoek sluiten we aan bij de tijdgeest en in het bijzonder bij jongere doelgroepen, bij de belevingswereld van de millennials. De Maand kiest ieder jaar voor een thema dat aansluit op geschiedenis en actualiteit. Een breed thema dat door iedereen die meedoet ruim opgevat kan worden en dat zich in het heden en verleden afspeelt zodat de verbinding tussen die twee gemaakt kan worden.”
Het thema geluk roept, net zoals bij ons magazine, meteen de associatie met gelukszoekers op. Volgens Ellen is dat ook prima omdat dat de mogelijkheid geeft om de immigranten, emigranten en volken die door de eeuwen heen op drift zijn geraakt door oorlog of natuurgeweld te benoemen. Het gelukszoeken is van alle tijden en van alle volken.
Dat de Maand impact heeft blijkt wel uit reacties van mensen tijdens de debatten die georganiseerd worden, vertelt Ellen. “Mensen zijn geraakt door hetgeen ze horen. De Maand zoekt ook bewust naar invullingen die een beetje schuren of moeilijk zijn. We willen mensen ookde andere kant van de medaille laten zien, niet alleen de makkelijke of mooie kant. In deze maand gaat het bijvoorbeeld ook over het ongeluk. Want het geluk van de een kan het ongeluk van de ander zijn, de rijkdom van de een is de armoede van de ander. Geluk is ook iets ongrijpbaars. Onze essayist van dit jaar, Herman Pleij, schrijft daar heel mooi over de paradox van geluk. Dat het iets onverwachts, kleins en persoonlijks is. En dat het moment dat je het hebt of voelt, het weer verdwenen is. Geluk is vaak iets waarop je terugkijkt, in retrospectief besef je dat je gelukkig was. Wat dat betreft een ideaal historisch thema.” Er wordt, voorafgaand aan de Maand, altijd eerst een inspiratieboekje geschreven waarin het thema van alle kanten bekeken en uitgediept wordt voordat het thema de wereld in gaat. Verschillende gastsprekers en schrijvers belichten het thema vanuit historisch perspectief en geven zodoende inspiratie aan de deelnemende instellingen.
Ellen: “Sinds de jaren 60 heeft de zelfontplooiing ruim baan gekregen. De welvaart groeide, we kregen meer vrije tijd en de maatschappij richtte zich steeds meer op het individu en minder op het gezin of het collectief.
De geluks-industrie groeide. Geluk is tegenwoordig business geworden. De bladen staan er vol mee, er zijn tv-programma’s die je leren om 365 dagen per jaar gelukkig te zijn en er zijn zelfs gemeenten die een geluks-ambtenaar hebben aangesteld om te waken over het geluk van hun burgers. Dat vraagt er gewoon om het geluk in een breder, historisch perspectief te plaatsen en om ook een ander geluid te laten horen.”
Maakt geschiedenis Ellen gelukkig? Ja, ze is nostalgisch. Ze blikt graag terug op gebeurtenissen, bekijkt fotoalbums en in haar familie is een levendige traditie van het vertellen van anekdotes. Verhalen die iedereen al kent en die voor de vijfde keer opgedist worden, maar waar iedereen iedere keer weer graag naar luistert. Haar familie is altijd geïnteresseerd geweest in geschiedenis, het zit in de genen. Ellen vindt het mooi om op plekken te staan waar je kunt ervaren dat daar veel gebeurd is. Bijvoorbeeld de Diogenes bunker in Gelderland, een vliegveld uit de Tweede Wereldoorlog van de nazi’s, verborgen in het landschap. Een schuldig landschap. Ze voelt dat daar nog van alles rondwaart, je kunt er nog van alles ervaren. Je bent een schakel in de keten, je geeft ervaringen, verhalen en beelden door aan de volgende generatie en maakt zo geschiedenis. Je geeft je eigen reis door en begeleidt de reis van een nieuwe generatie.
Ga voor meer informatie en het hele programma van de Maand van de Geschiedenis naar: www.maandvandegeschiedenis.nl